خبرنگاران کدام باورها در اهدای خون در ایام کرونایی نادرست است؟ - وبلاگ توسعه دهنده ها

به گزارش وبلاگ توسعه دهنده ها، تهران - خبرنگاران - اهدای خون مانند بسیاری از فعالیت های اجتماعی در روزهای کرونایی دستخوش تغییراتی شده است، اما در این بین باورهایی نادرست نیز منجر به این شده که شمار اهداکنندگان کاهش یابد.

به گزارش روز چهارشنبه وبلاگ توسعه دهنده ها از سازمان انتقال خون، هر اندازه که موضوعی نزد مردم ناشناخته باشد، تلقی رمز آلود بودن آن نیز بیشتر خواهد شد؛ بیماری کووید19 یکی از این موضوعات است که به دلیل جدید بودن نقل هر محفلی است.

شیوع ویروس کرونا موجب شده تا بسیاری از فعالیت های اجتماعی دستخوش تغییر شود. یکی از این فعالیت ها اهدای خون است. مردم این روزها باورهای نادرستی نسبت به اهدای خون در شرایط کرونایی دارند که موجب شده، میزان استقبال برای اهدای خون نسبت به سال های گذشته کاهش یابد و با اطلاع از بی اساس بودن این باروها، اهدانمایندگان خون با اطمینان بیشتر می توانند خون اهدا نمایند و نجات دهند زندگی بیماران احتیاجمند به خون و فرآورده های آن باشند.

آیا خون می تواند کرونا را منتقل کند؟

از نخستین روزهایی که شیوع کرونا در دنیا افزایش یافت تا امروز هر از گاهی این پرسش مطرح می شود که آیا ممکن است ویروس کرونا به وسیله خون و فرآورده های آن به دیگران سرایت کند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت: هرگز چنین چیزی صحت ندارد. ویروس کرونا به وسیله خون قابلیت سرایت ندارد. تعداد زیادی از ویروس های کرونا که تا به امروز شناخته شده اند، موجب ابتلا به طیفی از عفونت های دستگاه تنفسی در انسان ها می شوند که از سرماخوردگی تا ابتلا به بیماری های شدیدتری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس - MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس - SARS) متغیر هستند و ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده و عامل ابتلا به بیماری کووید19 است نیز به مانند دیگر بیماری های که به آن اشاره شد یک بیماری تنفسی است.

آیا خطر شیوع کرونا در مراکز انتقال خون زیاد است؟

بعضی بر این باور هستند که احتمال خطر ابتلا به کرونا در مراکز انتقال خون زیاد است و بر این اساس هم از اهدای خون استقبال نمی نمایند، سازمان انتقال خون ایران متولی تأمین و توزیع خون و فرآورده های خون سالم در ایران است.

این سازمان مرکزی درمانی نیست و در هیچ شرایطی میزبان شهروندان بیمار نبوده است. مراکز انتقال خون در سراسر کشور همیشه در کوشش اند تا سالم ترین اقشار جامعه را ترغیب به حضور در مراکز نمایند. فرهنگ اهدای خون در جامعه نهادینه است و عموم شهروندان مطلع هستند که در صورت ابتلا به هرگونه بیماری حتی بیماری های قابل سرایت به وسیله خون نباید به مراکز انتقال خون مراجعه نمایند. بنابراین خطر شیوع ویروس کرونا در مراکز انتقال خون نه تنها زیاد نیست، بلکه این مراکز از سالم ترین بخش های نظام سلامت و ادارات خدمت رسان در پاندمی کووید19 هستند.

ذخایر انتقال خون کافی است و بیمارستان ها به خون کمتری احتیاج دارند!

باور نادرست دیگر این است که در روزهای کرونایی ذخایر خون کافی است و بیمارستان ها به خون کمتری احتیاج دارند، در درمان بیماران مبتلا به کووید19 چنانچه بیمار به دیگر بیماری های زمینه ای که احتیاجمند تزریق خون و فراورده های آن است مبتلا نباشد احتیاجی به تزریق خون و فرآورده های خون نیست.

اما این مساله موجب نشده تا از میزان احتیاج مراکز درمانی به خون و فرآورده های آن کاسته شود. سطح ذخایر انتقال خون به ویژه در فراورده هایی مانند پلاکت که تنها سه روز طول عمر دارد و مستقیما متناسب با میزان اهدای روزانه خون توسط داوطلبان بدون چشمداشت اهدای خون است.

از سویی دیگر خون امکان ذخیره بلند مدت مانند قرص، شربت ها و داروهای دیگر را ندارد و حتی قابل قیاس با مدت زمان نگهداری خوراک های کنسروی و یا دیگر اقلامی که در بحران های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، نیست.

در زمان شیوع بیماری کووید19 بیماران مصرف نماینده مستمر خون مانند بیماران تالاسمی، بیماران هموفیلی، بیماران مبتلا به سرطان و ... همچنان به تزریق خون در جهت حفظ سلامت و تکمیل درمان بیماری خود احتیاجمند هستند.

مراکز انتقال خون پر از جمعیت و خطرناک است!

باور نادرست دیگر این است که مراکز انتقال خون پر از جمعیت و خطرناک است و باید تاکید نمود که اهدای خون شامل مراحل پذیرش، مشاوره و معاینه پزشکی، خونگیری و پذیرایی و استراحت پس از اهدای خون است. با توجه به وجود این چرخه کوشش شده است تا داوطلبان هرگونه بدون معطلی مراحل را طی نمایند و تا حد امکان وقفه ای در مراحل اهدا ایجاد نخواهد شد.

سامانه نوبت دهی اینترنتی نیز به منظور اخذ نوبت در ساعات خلوت تر به آدرس nobatdehi.ibto.ir در دسترس است تا داوطلب اهدای خون در ساعاتی که خود مدنظر دارد مراجعه کند. متاسفانه در ماه های اخیر از مراجعه داوطلبان اهدای خون کاسته شده است و بنابراین هیچگونه ازدحامی در مراکز انتقال خون به چشم نمی خورد. از طرف دیگر فضاهای مسقف و سرباز جانبی مراکز انتقال خون نیز در اختیار اهدانمایندگان گرامی خون است تا با هدف حفظ فاصله های فیزیکی از آن استفاده نمایند.

لوازم مصرفی در انتقال خون ناقل کرونا است!

باور نادرست اینکه شاید لوازم مصرفی در انتقال خون ناقل کرونا است باشد نیز موجب کاهش اهدای خون شده در صورتیکه فرآیند اهدای خون از بدو تاسیس سازمان انتقال خون ایران تا کنون بر اساس موازین ایمنی و بهداشت و مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی انجام می شود.

در دوران شیوع ویروس کرونا این استانداردها ارتقا یافتند و به شیوه سختگیرانه تری بر اجرای آنها اعمال نظارت می شود.

همه تجهیزات مصرفی اعم از سواپ های ضدعفونی نماینده موضع ورود سوزن در محل بازو، پدهای ضدعفونی نماینده، کیسه های خون و ... استریل و ویژه تنها یک اهدانماینده خون است.

حتی خارج کردن این تجهیزات و ملزومات از بسته بندی ها با هدف اطمینان خاطر داوطلب اهدای خون به گونه ای انجام می شود که در معرض دید باشد. ملحفه های تخت های اهدای خون نیز امکان تعویض را دارد و یکبار مصرف است. در انتها هر شیفت کاری نیز تجهیزات و ملزومات اهدای خون و سالن های اهدانمایندگان خون مطابق با دستورالعمل ها گندزدایی می شود.

اهدای خون موجب بیماری و ضعف سیستم ایمنی می شود!

اهدای خون موجب ضعیف شدن بدن و یا کاسته شدن از سطح ایمنی آن نمی شود.

بعضی داوطلبان اهدای خون ممکن است چنانچه شب قبل از اهدای خون استراحت کافی نداشته یا وعده غذایی مناسب میل نکرده باشند در نخستین تجربه اهدای خون دچار سرگیجه ای موقت شوند؛ این ضعف موقتی است و در همه اهدا نمایندگان نیز اتفاق نمی افتد، با این حال با یک سری اقدامات پیشگیرانه می توان از آن جلوگیری کرد و تجربه به یاد ماندنی از یاری به همنوعان را ثبت کرد. حجم مایع از دست رفته در 24 ساعت پس از اهدای خون به بدن باز می شود و سلول های خونی نیز 3 تا 4 هفته پس از اهدای خون جایگزین می شوند همچنین میزان آهنی که در خون اهدایی نیز موجود است در 6 تا 8 هفته پس از اهدای خون کامل در بدن جایگزین می شود.

باور نادرست، مراکز انتقال خون باید تست ویروس کرونا را بر روی داوطلبان اهدای خون انجام دهند!

ویروس کرونا به وسیله خون قابلیت سرایت ندارد وضرورتی به انجام این تست زمانبر نیست. تا به امروز استانداردهای بین المللی الزامی برای انجام آزمایش تشخیص ویروس کرونا را بر روی داوطلبان اهدای خون را اظهار نداشته است.

بر روی همه خون های اهدایی آزمایش غربالگری به روش الیزا شامل غربالگری آنتی ژن سطحی هپاتیت B، آنتی بادی هپاتیت C، آنتی بادی و آنتی ژن HIV انجام می شود.

همچنین آزمایش مشخص گروه خون و تشخیص عامل بیماری سیفلیس نیز بر روی نمونه خون های اهدایی انجام می شود. پس از انجام آزمایشات غربالگری هپاتیت و HIV و سیفلیس، در صورت منفی شدن آزمایش ها، کیسه های خون و فرآورده های آن آماده ارسال به مراکز درمانی خواهند بود.

باور غلط: انتقال خون نسبت به سلامت مراجعین کم توجه است!

سازمان انتقال خون ایران از نخستین روزهای شیوع ویروس کرونا تا به امروز خود را ملزم به رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی مبارزه با شیوع ویروس کرونا دانسته است.

همه کارکنان و داوطلبان اهدای خون قبل از ورود به مراکز اهدای خون تب سنجی می شوند. اهدانمایندگان خون ماسک دریافت می نمایند. مسیرهای ورود و خروج تا حد امکان به کمترین میزان ممکن کاهش یافته است. مراکز اهدای خون در انتها هر نوبت کاری ضدعفونی می شوند. در سالن های انتظار فاصله های فیزیکی رعایت می شود. امکان شست وشوی دست و ضدعفونی کردن ان در مراکز اهدای خون فراهم است.

پوستر های آموزشی و هشدار دهنده نیز در مراکز در معرض دید افراد نصب شده است. تخت های اهدای خون با فاصله جانمایی شده است و پذیرایی پس از اهدای خون نیز با استفاده از ظروف یکبار مصرف انجام می شود.

گذشته از همه این موارد در سازمان انتقال خون ایران نظام مراقبت از داوطلبان اهدای خون (Donor vigilance) مستقر است که مستقیما به آنالیز شرایط سلامت اهدانمایندگان خون و پایش عوارض احتمالی ناشی از اهدای خون می پردازد.

سازمان انتقال خون ایران نیز تاکید دارد که در روزهای پاندمی کووید19 باید از ترددهای غیرضروری اجتناب کرد و فقط برای انجام امور ضروری از منزل خارج شد. نجات جان همنوعان یکی از ضروری ترین امورات است. از هر سه نفر در طول عمر یک نفر به خون یا فرآورده های مشتق از آن احتیاجمند است و این آمار به خوبی ضرورت اهدای خون را به ویژه در بحران های طبیعی و غیرطبیعی نشان می هد.